مسئله وضو از جمله مسائل اختلافی کلامی است که در جریان بعد از رحلت پیامبر اسلام از تغییر مصون نمانده و هم‌اکنون چند وضوی متفاوت در جوامع اسلامی مشاهده می شود که شیوه‌ی هر کدام از دیگری متفاوت است.
طرح مسئله وضو و اینکه آغازگر اختلاف در وضو، عثمان بود و پیش از او، اثری از اختلاف در متون اسلامی به چشم نمی‌خورد و قرائتی به آن رهنمون نیست، نخستین بار از سوی سید علی شهرستانی در کتاب «وضوء النبی» تبیین شد.
نویسنده کتاب پژوهش خود در این زمینه را در چهار بُعد «تاریخی»، «روایی»، «قرآنی و لغوی»، «فقهی و لغوی» به تفصیل بیان داشته است:
بعد تاریخی :
در این بعد با وارسی تاریخ اختلاف مسلمانان در وضو، از عهد پیامبر تا پایانِ دوران عباسی اول (سال 232 ه) زمانِ اختلاف و انگیزه‌های آن را مشخص ساخته و به مسائل پشت پرده‌ی آن و چیزهای نوپیدایی از سوی خلفا که با آن همراه شد، اشاره شده است.
بعد روایی :
در این راستا از سویی اختلاف نقل‌های بعضی از صحابه آمده است و از دیگر سو، تعالیم اهل بیت (علیه السلام) و سخنانِ بعضی دیگر از صحابه را. این کار براساسِ معیارهای رجال و درایه نزد هر دو طرف شیعه و سنی صورت گرفته است.
بعد قرآنی و لغوی :
مهم‌ترین اسباب اختلاف فقها در این جهت بیان شده است که همان اختلاف آنها در قرائت‌های قرانی است؛ چرا که مشرب‌های فقهی در این زمینه به اختلاف قرائت‌ها، مختلف میشود.
بعد فقهی و لغوی :
در اینجا فرق میان شستن و مسح را روشن ساخته و حدّ صورت و آرنج‌ها و قوزک پاها بیان شده است و این راز را گشوده است که چرا خدای متعال انگونه که به «الی الکعبین» تصریح کرد، «الی المرفقین» نفرمود. همه‌ی اینها،همراه با ارائه اقوال و ادله فقهای مذاهب، در بیان حکم هریک از اعضای وضو می‌باشد.
کتاب «وضوی پیامبر (صلوات الله علیه و آله)، بحث تاریخی» به جنبه تاریخی این موضوع پرداخته و در این بُعد با وارسی تاریخ اختلاف مسلمانان در وضو از عهد پیامبر (صلوات الله علیه و آله) تا پایان دوره عباسی اول (232هـ ق) زمان اختلاف و انگیزه‌های آن را مشخص کرده و در بیان مطالب، به مسائل پشت پرده آن نیز اشاره کرده است.
بخش اول کتاب با موضوع «وضو در عهد پیامبر (صلوات الله علیه و آله) و خلفا» آغاز شده و سپس «پیدا شدن اختلاف در وضو از عصر عثمان و بدعت‌های دوره عثمان» پیگیری میشود.
در پایان این بخش، موضوع «دوران خلافت امام علی (علیه السلام) و موضع آن حضرت در مورد وضو» مطرح گشته است.
بخش دوم کتاب مبحث «وضو در دوران امویان و عباسیان» را بیان می‌کند که از جمله موضوعات می‌توان به «توجه امویان به فقه عثمانی»، «اختلاف مردم با دولت در وضو»، «نظریه سازی»، «نظرات صحابه در وضو‌های مختلف»، «وضوی بعضی از تابعان و اهل بیت (علیه السلام)» و «وحدت فقهی علویان»، اشاره کرد.
بخش دوم کتاب «وضوی پیامبر (صلوات الله علیه و آله)، بحث تاریخی» با پژوهشی در تاریخ دوران عباسی اول در موضوعاتی نظیر «نقش حاکمان در فقه و تغییر مفاهیم روایی و دیدگاه حاکمان»، «عباسیان و پایه‌گذاری مذاهب اربعه»، «وضوی ثُلاثی غَسْلی و ثُنایی مَسْحی در دوره عباسیان» و بیان «مسائل اختلافی در دوره اموی و عباسی» ادامه می‌یابد.
«وضوی پیامبر» نوشته سید علی شهرستانی با ترجمه سید هادی حسینی در زمستان 91 نگاشته شده است.
انتشارات دلیل ما کتاب «وضوی پیامبر (صلوات الله علیه و آله) ، بحث تاریخی» را در 640 صفحه منتشر کرده است
منبع : کتابخانه مجلس
تبادل
لینک هوشمند
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: